EL VIDEO SE PUEDE UTILIZAR COMO MOTIVACIÓN EN LA SIGUIENTE SESIÓN DE APRENDIZAJE EN QUECHUA.
ÑANNINCHAKUY
LLANKAYPA SUTIN:
Pachamamanchikmanta
IMA ÑIQIPAQ:
5to. y
6to. Grado.
KAWSAYNINCHIKMANTA
YUYAYCHAKUY
|
|
IMARAYKU
|
IMAPAQ
|
-Ñawpaq allin yachayninchikkuna qunqasqa kaptin.
-Uku pacha, kay pacha, hanaq pacha, hawa pacha pachamamanchispa kaqninkuna
chinkasqa kaptin.
|
- Ñawpaq yachayninchiskuna, kaqninchiskuna sapinchsqa kananpaq.
- Wawanchiskuna, yachaq warmakuna ama qunqananpaq.
|
YACHACHIYMANTA
YUYAYCHAKUY
|
|
IMAKUNATAN YACHASUN
|
IMAYNATAN LLANKASUN
|
QAPAQ YACHAY
1.- QAWAY: Pachamamanchikpa
tiqsi muyu kaqninkunata qawarisun.
2.- MUSYAY: Pachapi
kaqkunata qawaspa (señas) musyapakusun.
3.- MUSQUY: Pachamamanchispa kaqninkunawan musqukusqanchismanta
yachasunchis.
4.- MISKI RIMAY:
Pachamamanchispa ñawpaq willakuykunata sumaqta willarisunchis.
5.- UYARINAKUY:
Llaqtanchispi Yachaqkunata (sabios)
uyarisun.
6.- KUYANAKUY: Pacha
kawsasqanta yachaspa sumaq quyakuywan kawsasunchis.
7.- MAYCHUSCHAY: Hanaq
pachata qawaspa: yututa, chakanata, llamata, mayuta riqsisun, hinallataq allin tarpuychus, mikhuykunachus qispinqa
chayta yachasunchis.
8.- YUYAYCHAY:
Pachamanchispa watantin rayminkunata yuyarisunchis.
|
SUNQUCHAKUY
1.- APUKUNAWAN:
Yachaqwan huñunarikuspanchis, taytamamanchiskunawanpas inti lluksimuyta, hanaq pachapi Pachakamaqta,
apunchikkunata, pachamamanchikta
waqyarikuspa, qaywarikuspa, kallpata, yachayta, allin kawsayta mañarikusun.
2.- KIKINCHISWAN:
Kuka kintuta saminchaspa, chuyata tinkaspa, aqata chhallaspa,
sapankama sunquchakusunchis.
3.- LLAPANCHISWAN:
Ayllumasinchikkunawan, yachaymasinchikkunawan, pachamamanchikmanta
rimarinakuspa kallpacharikusunchis.
|
YACHAQ
WARMAKUNA YACHANANPAQ
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
QALLARINAPAQ
-Pachamamanchispa wawankuna ñakarisqanmanta rimarisunchis.
- Pachamamanchismanta kay ñawpaq willakuyta qawarinqaku, hinaspa tikranqaku (traducirán) qichwa siminchikman: http://www.youtube.com/watch?v=ixOsMB5kmog&feature=youtu.be
PACHAMAMANCHIK PAQARIMUSQANMANTA
“Ñawpaqta, pachamanchisqa mana kawsayniyuqsi hanaq pachapi purisqa.
Una unay
watamantañas rikcharisqa, ichaqa manas wachakuyta atisqachu, manas wawanpas kasqachu.
Chayqa, wata
risqanpi hinas wawayuq kayta munasqa, nichhu nichhu unayñas suyasqa,
llakipakuspa ima purisqa mana wawayuq kasqanmanta.
Huk punchawsi, hanaq
pachapi iskay intikuna “TITI” sutiyuq,
pachamamanchistaqa qawarirpamusqa, chayqa qatunkaray Aquchinchaypi
Kamaqinninta aparpachimuspa wiksayarpachin.
Pachamamanchisqa qucha rawraqpis tukurapuspa, tukuy unay watamantañas chiriarispa Pacha
wiraquchaman tukurapusqa.
Chay pacha wiraquchamantas, wamaq chhachakuna, sallqa uywakuna,
hinallataq runakunapas paqarimusqanchis.
Chaymi Pachamamaqa hatun mamanchis, chaymi sumaqta
llapallanchista uywakuwanchis, manan runakunallachu wawanqa kanchis, chhachakunapas,
uywakunapas, lliwmi wawanku kanchis.”
- Tapukuykunata kutichinqaku:
¿Pachamamanchis imaynatan paqarimurqa?
¿Imanaqtinmi wiksayakurqa?
¿Pin kamaqinninta
apachimurqa?
¿ Pinkunan wawankuna?
¿Wawqintin purari
wañuchinakunchismanchu?
¿Mamanchistari
wañuchinchismanchu?
HATUN LLANKAY
-Llaqtanchisman lluqsirispa intita, phuyukunata, urqunata,
sachakunata, mayuta, kuychita, kurukunata, uywakunata, lliw imaymana kawsayninchiskunata
qawarisunchis.
-Chakana siqisqata qawarispaku, yachachiqta uyarispaku, uku pacha,
kay pacha, hanaq pacha, hawa pachamanta yacharinqaku.
HANAQ PACHA
-Yachachiq (profesor) yachaq warmanuman yacharichinqa.
TAWAPUNIN
NUQANCHISPA YACHAYNINCHISQA
-Huñu huñupi, yachaqpa (sabio) yanapayninwan, kay siqita
huntapanqaku:
-Lliw qamutasqankuta, ruwasqankuta cuaderno nisqanchispi qillqanqaku,
hinallataq siqinqaku.
YACHAY SAPINCHAY
-Huk llaqtakunapi Pacha
Raymikuna ruwasqankumanta yacharisuchis.
-Pachamamanchis sasachakuypi
kawsasqanmanta, videonisqanchispi
qawarisunchis.
KACHARPARIY
-Allin ruwayninchis
qispichisqanchismanta, allin yacharisqanchismanta, pachamamanchis
quyakusqanchismanta, kusi kusilla, takiykuspa, tusuykuspa, llankayninchista
kacharparisun.
“Ripuchkaniñan, pasachkaniñan (kutiy)
Chullpi sarayta qankaykapuway
Pachamanchispa rurusqallanta. (kutiy)
Pachamallay uywaykullaway (kutiy)
Allin yachayta yachanaykupaq
Alllin kawsaypi tiyanaykupaq. (Kutiy).”
Qillqaq: Kunturcha
|